Wat is lactose-intolerantie?
Lactose-intolerantie komt vaak voor. Het komt voor bij zo’n 75% van de wereldbevolking. Mensen met lactose-intolerantie ervaren problemen met hun spijsvertering wanneer ze zuivelproducten eten. Dit kan een negatief effect hebben op het dagelijks leven.
Lactose-intolerantie is een spijsverteringsprobleem veroorzaakt door het niet in staat zijn lactose te verteren. Lactose is een belangrijk bestanddeel van zuivelproducten.
Dit kan verschillende symptomen tot gevolg hebben, zoals een opgeblazen gevoel, diarree en buikkrampen. Mensen met lactose-intolerantie maken niet genoeg van het enzym “lactase” aan, wat nodig is om lactose te kunnen verteren. Lactose bevat twee suikers, namelijk glucose en galactose. Het enzym lactase is nodig om lactose te veranderen in glucose, wat opgenomen kan worden in het bloed. Dit kan dan worden omgezet in energie.
Met onvoldoende lactase, gaat lactose onverteerd door de darmen. Dit veroorzaakt buikproblemen als kramp en diarree. Lactose zit ook in moedermelk en bijna iedereen wordt geboren met het vermogen om lactose te kunnen verteren. Een lactose-intolerantie bij kinderen onder de vijf komt bijna nooit voor.
Tegenwoordig heeft 75% van de wereldbevolking een lactose-intolerantie. Het risico varieert per land:
Oorzaken van lactose-intolerantie
Er zijn twee hoofdtypes van lactose-intolerantie, die allebei een andere oorzaak hebben.
Primaire lactose-intolerantie
Primaire lactose-intolerantie is het meest voorkomende type. Het wordt veroorzaakt door een verminderde aanmaak van lactase naarmate je ouder wordt. Dat houdt in dat je lactose steeds slechter kan verteren. Deze vorm kan genetisch bepaald zijn, omdat het in sommige regio’s meer voorkomt dan in andere.
Secundaire lactose-intolerantie
Secundaire lactose-intolerantie is minder voorkomend. Het wordt veroorzaakt door een ziekte, zoals een buikvirus/parasiet of coeliakie. Dit komt dan door ontsteking van de darmwand, wat leidt tot het niet meer aanmaken van lactase.
Symptomen
Als er niks of weinig gedaan wordt aan de intolerantie, kan dit verschillende spijsverteringsproblemen veroorzaken.
De meest voorkomende symptomen zijn:
- een opgeblazen buik
- buikkrampen
- winderigheid
- diarree
Sommige mensen moeten rennen naar het toilet, worden duizelig, moeten overgeven, hebben pijn in de onderbuik of hebben last van verstopping. Diarree wordt veroorzaakt door de onverteerde lactose in de dunne darm, waardoor er water in het spijsverteringskanaal komt. Als het eenmaal de dikke darm heeft bereikt, komt er gas vrij waardoor je last van krijgen van een opgeblazen gevoel, pijn en winderigheid. Deze symptomen kunnen variëren op basis van hoeveel lactose je binnen krijg en hoe gevoelig je ervoor bent.
Het vermijden van zuivelproducten
Zuivel is een term die gebruikt wordt om melk en producten die van melk gemaakt zijn te beschrijven.
Voedingsmiddelen die lactose bevatten zijn bijvoorbeeld:
- alle soorten koemelk
- geitenmelk
- kaas
- ijs
- yoghurt
- boter
Voedingsmiddelen die vaak lactose bevatten zijn bijvoorbeeld:
- eten met een melkachtige saus, zoals quiche of lasagne
- koekjes en chocolade
- brood en gebak
- kant- en klare maaltijden (soepen en sauzen)
- bewerkt vlees zoals worst en verpakte vleeswaren
- chips
- toetjes
Je kunt checken of een product lactose bevat door het label te bekijken. Lactose wordt aangegeven als bijvoorbeeld:
- melkpoeder
- kaas
- melkbestanddelen
- weipoeder
- melksuiker
- karnemelk
- moutmelk
- zure room
Wees niet verward als een product melkzuur , lactalbumine , caseïne of lactaat bevat. Hier zit namelijk geen lactose in.
Wat je wel kunt eten
Alle zuivelproducten bevatten lactose, maar dit betekent niet dat je ze helemaal niet meer mag eten met een lactose-intolerantie. De meeste mensen met een lactose-intolerantie kunnen wel een kleine hoeveelheid eten. Bijvoorbeeld mozzarella door een salade of een portie kwark.
Voeding met calcium
Zuivelproducten zijn grote bronnen van calcium, maar zuivel eten om calcium binnen te krijgen is in dit opzicht niet eens zo noodzakelijk.
Je kunt namelijk ook een gezond voedingspatroon hebben zonder zuivel. Bijvoorbeeld door andere voedingsmiddelen die calcium bevatten te eten, zoals:
- eieren
- lactosevrije melk zoals amandelmelk (zonder suiker)
- vis (zalm, sardines en witvis)
- broccoli
- vijgen
- zaden
- pijnboompitten
- groene bladgroenten
- boekweit
- radijs
- noten
- kool
- linzen
- waterkers
- boerenkool
- asperges
